Bina perfonmans seviyesi, taşıyıcı elemanların perfonmans seviyeleri ile taşıyıcı olmayan elemanların performans seviyelerinin toplamından oluşmaktadır. Dolayısıyla her yapısal performas seviyesi, taşıyıcı ve taşıyıcı olmayan elemanların performans seviyelerinin birer kombinasyonudur. Çizelge 2.3 bu kombinasyonları göstermektedir. Çizelgede görülen bazı temel bina performans seviyeleri için özel adlar kullanılmaktadır. Çizelge 2.4’de bu temel bina performans seviyeleri verilmiştir.

Tasarımda kullanılacak yer hareketi iki farklı biçimde ifade edilmiştir. Bunlar;

• Probabilistik yaklaşım: Belirli bir yer hareketinin, belirli bir ortaya çıkma olasılığıyla göz önüne alınması

• Deterministik yaklaşım: Belirli bir bölge yada fayda oluşması beklenen depremin, en büyük değen (genellikle ivme) ile göz önüne alınmasıdır.

ATC40’da üç farklı seviyede deprem hareketi tanımlanmıştır. Bir başka deyişle üç farklı sismik risk dikkate alınmaktadır.

Servis (kullanılabilirlik) depremi (SD)

50 yılda aşılma olasılığı %50 olan yer hareketini ifade eder. Dönüş periyodu 75 yıldır. Bina ömrü boyunca sıkça ortaya çıkabilecek depremleri ifade eden bu yer hareketinin büyüklüğü tasarım depremininkinin yarısı olarak düşünülebilir.

Tasarım depremi (TD)

50 yılda aşılma olasılığı %10 olan yer hareketidir. Dönüş periyodu 500 yıldır.

En büyük deprem (MD)

Belirli bir bölge yada fayda, jeolojik bilgilere dayanılarak belirlenmiş, oluşması muhtemel en şiddetli yer hareketidir. 50 yılda aşılma olasılığı %5 olan bu yer hareketinin dönüş periyodu 1000 yıldır. Bu durumda yer hareketinin büyüklüğü

tasarım depremininkinin 1 .25 ile 1 .5 katı arasındadır.

FEMA273 ve FEMA356’da ise Temel Güvenlik Depremi-l ve Temel Güvenlik Depremi-Il olmak üzere iki farklı yer hareketi tanımlanmıştır. Bununla beraber 50 yılda aşılma olasılığı farklı depremlerde kullanılabilmektedir.

Temel güvenlik depremi-l

50 yılda aşılma olasılığı %10 olan yer hareketi ve Temel Güvenlik Depremi-ll’nin üçte ikisinden küçük olanı.

Temel güvenlik depremi-II

50 yılda aşılma olasılığı %2 olan yer hareketi ve bölgede yada fayda kaydedilmiş yer hareketlerinin ortalamasının 1 .5 katından küçük olanı. Tasarımda kullanılacak ivme spektrumları ve bu spektrumların karakteristik değerleri, gerek ATC40, gerekse FEMA dokümanlarında yukarıda tanımlanan yer hareketlerine ve sismik bölgelere bağlı olarak verilmektedir. Bununla beraber tasarımda, bölgeye has ivme, ivme spektrumu veya yer hareketi kayıtları hazırlanıp kullanılabilir.

2. 4. Hedef Performans (Performance

objective)

Hedef performans, binanın, belirli bir deprem için ihtiyaç duyulan ve öngörülen pertormansıdır. Bir başka deyişle belirli bir deprem için karar verilen (öngörülen) yapısal performanstır. Yani tasarım yapılacak bina için bir hasar seviyesi ve bu hasarı oluşturacak bir deprem öngörülecektir. Hasar seviyesi performans seviyelerinden, deprem ise tanımlanmış olan yer hareketlerinden yola çıkılarak belirlenecektir.

Şekil 2.2’de şimdiye kadar açıklanmış olan temel kavramların birbirleri ile olan ilişkisi gösterilmiştir.

Birden fazla yer hareketi için birden fazla performans seviyesi öngörülebilir ki buna çok seviyeli hedef performans denir.

Çizelge 2.5’de hedef performansın tanımlanmasına ilişkin bir örnek verilmiştir. Çizelge 2.6’da verilen örnek ise çok seviyeli hedef